Kıdem Tazminatının Yarısı Uçtu

Kıdem tazminatı sistemi tümden değişiyor. Hazırlanan taslak, işçinin kıdem tazminatı hakkının yarıdan da fazla budanmasına yol açacak.

Çalıştığı her bir yılın karşılığında 30 günlük brüt ücret tutarında tazminata hak kazanan işçi, yeni düzenlemeyle 14,4 günlük ücretinin karşılığını alabilecek.

Hükümetin hazırladığı "Kıdem Tazminatının İşçinin Bireysel Hesabına Yatırılması Hakkında KanunTaslağı" tartışmaya açıldı.

Taslağa göre işçilerin hak kazanacağı kıdem tazminatı tutarı, aldıkları brüt maaşın yüzde 4ʹüne indirilecek. Halen uygulanan ve brüt maaşın yüzde 8ʹine karşılık gelen "1 yıla 1 maaş" sistemi sona erecek. Kıdem hesabı yıllık değil, aylık tutulacak.

Örneğin asgari ücret alan işçiler, mevcut sistemde bir yıl çalıştıklarında brüt asgari ücret olan 940 lira 50 kuruş kıdem tazminatına hak kazanıyordu. Taslağa göre ise 940 lira 50 kuruşun yüzde 4ʹü, yani 37 lira 62 kuruş her ay fondaki kişisel hesaba kıdem tazminatı olarak yatacak.

Bir yılın sonunda asgari ücretlinin hesabında sadece 451 lira 44 kuruş birikecek. Dolayısıyla asgari ücretli bir çalışan, mevcut sisteme göre yıllık 489 lira kayba uğrayacak. Kıdem tazminatı 15 yıl çekilemeyeceği için, uğranılan zarar 7 bin 336 liraya ulaşacak.

Taslak, işverenin yüzde 8 olan kıdem yükünü yüzde 4ʹe indirirken aynı zamanda işsizlik sigortasına ödediği yüzde 2 primi de yüzde 0,5ʹe indiriyor.

Yeni taslak işverenin kıdem yükünü net yüzde 2,5ʹe indirmiş olacak. İşveren, çalıştırdığı her bir asgariücretli işçi için halen yıllık 940,5 lira kıdem tazminatı, 18,8 lira da işsizlik sigortası primi olmak üzere toplam 959,3 lira ödüyor.

İşverenin cebinden yeni sistemle birlikte 451,4 lira kıdem, 4,7 lira da işsizlik primi olmak üzere sadece 456,1 lira çıkacak. İşverenin istihdam yükü işçi başına 503,2 lira azalacak.

* İşçinin kıdem tazminatı brüt ücretin her ay yüzde 4ʹü oranında kesilip fon hesabına işveren tarafından yatırılacak.

* Ait olduğu ayda kıdemi yatıramayan işveren sonraki dönemlerde nemasıyla birlikte ödeme yapacak.

* Çalışanlar, işten atılsa dahi 15 yılı doldurmadan ve adlarına 3 bin 600 gün kıdem primi yatırılmadan kıdem tazminatına dokunamayacaklar.

* Bu şartları sağlayanlar ise tazminatının sadece yarısını çekebilecek. İkinci kez para çekimi içinse 1800 günlük prim ödenmesi gerekecek.

* Çalışanlar ev almaları halindeyse prim günü şartı aranmaksızın tazminatın yarısını çekebilecekler.

* Emeklilik halinde tazminatın tümü alınacak. Ölüm halinde ise tazminatın tümünü mirasçılar çekebilecek.

* Fon şirketini işveren seçecek, tazminatın ne şekilde değerlendirileceğine ise işçi karar verecek.

* Fonun nema geliri üzerinden Maliye ayrıca vergi alacak.

* Unutup 10 yıl boyunca kıdem tazminatını hesaptan çekmeyen çalışanın tazminat hakkı kaybolacak, biriken para Maliyeʹye kalacak.

Yeni sistem Hazineʹnin elini daha da rahatlatacak. İşsizlik Sigortası Fonu ve yeni kurulan bireysel emeklilik fonunun yanı sıra kıdem tazminatı fonunda biriken paralar da Hazineʹye akacak. Çünkü bu fonda biriken paraların en az yüzde 40ʹı Hazineʹnin borçlanma kağıtlarında değerlendirilecek. Dolayısıyla Hazine, daha az borçlanacak. Bu da faizleri düşürecek.

Yapılan hesaba göre, kıdem tazminatı fonunda yıllık 6,2 milyar lira para birikecek. Bu da Hazineʹye buradan her ay yaklaşık 2,5milyar lira kaynak akması demek. Fonun 15 yılda ulaşacağı büyüklüğün ise en az 93 milyar lira olması bekleniyor.