Erdoğan yeni teşvik paketini açıkladı

Esasen, ekonomideki büyümenin ekonominin geldiği noktanın görülmesi açısından önem arz ediyor. Özel sektörün yatırımları da 43 milyar liradan 235 milyar liraya yükseldi. Yatırımlardaki bu ciddi artış 9 yıldır Türkiyeʹye hakim olan güven ve istikrarın göstergesidir. Güven var, istikrar var. Aldığımız kararların arkasında duruyoruz. Bu 9 yıllık süreçte uygulamaya koyduğumuz teşviklerde yatırımların bu oranda artmasına katkı sağladık. Biz geçmiş hükümetler döneminde olduğu gibi belli çevrelere değil tüm Türkiyeʹye hitap edecek teşvikler hazırladık. 9 yıllık süreçte ulusal ve küresel ekonominin getirilerini değerlendirdik, krizlere göre teşvikleri yeniledik. Suistimal edilemesine de müsamaha göstermedik. Bugün açıklanacak teşvik sistemi de yeni şartların ve gelişmelerin ışığında hazırlandı.  

Yeni ihtiyaçları, yeni şartları özellikle gözettik. Küresel ekonomideki gelişmelere ve krizlere göre teşvikleri yeniledik. Sürekli müteyakkuz olduk, yeni gelişmelere uyum sağladık. Bugün açıklayacağımız teşvik sistemi de yeni şartların, yeni gelişmelerin ışığında hazırlanmış bir teşvik sistemidir. Yüzde 8,5 gibi rekor bir seviyede büyüyen, krizde ihracatını arttıran, işsizliği düşüren sağlam bir ekonomi için hazırlanmış bir teşvik sistemini bugün açıklıyoruz.

2009 Yılında uygulamaya koyduğumuz teşvik sisteminde çok ciddi başarı kaydettik. O gün ortaya koyduğumuz hedeflere ulaştık. Temmuz 2009ʹdan bu yana kadar mevcut uygulama kapsamında 11 bin 300 adet teşvik belgesi düzenlendi. Bu belgeler kapsamında 157 milyar lira tutarında yatırım ve yeni istihdamlar öngörüldü. 2009 Yılında uygulamaya koyduğumuz mevcut sistem 2006 yılındaki sisteme göre belge sayısı itibari ile yüzde 17, sabit yatırım tutarı itibari ile de yüzde 73 oranında artışa vesile oldu. Mevcut sistem bir öncekine göre 3. bölgede sabit yatırımlar yüzde 70, dördüncü bölgede yüzde 72 artış göstermiştir. Aynı şekilde istihdam tutarlarının 3. bölgede yüzde 10, 4. bölgede yüzde 70 arttığı görülmektedir. İstihdam ise 3. bölgede yüzde 10 arttığı görüldü.

Biz mevcut sistemle büyük ölçekli yatırımları ülkemize çekmeyi hedefledik, sonuçlar incelendiğinde bunda da başarılı sağlandığı görülecek. Dünya medyası da bu gerçeği fark etti. Bu nedenle sistemin yapısını önümüzdeki dönemde de muhafaza ediyoruz. Hükümet olarak 2023 yılına ilişkin çok önemli hedeflerimiz var. 100. yıl dönümünde dünyanın en büyük 10ekonomisinden biri olmak istiyoruz. 12 Haziran seçimlerinden sonra bu yolda ekonomik anlamda değişiklik yapıp, kurumsal olarak Ekonomi Bakanlığıʹnı kurduk.

Öncelikle, bu yeni sistemle, cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin ülkemizde yatırım ve üretiminin artırılmasını hedefliyoruz.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesini bu yeni sistemle hedeflediklerini belirterek, ʹʹBu hedefler doğrultusunda oluşturulan yeni teşvik sistemimiz, dört ana bileşenden oluşuyor" dedi.

- Genel Teşvik Uygulamaları

- Bölgesel Teşvik Uygulamaları

- Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki

- Stratejik Yatırımların Teşviki...

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yeni sistemle, yatırım yapacak olanlara,

- Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası

- Gümrük Vergisi Muafiyeti

- Vergi İndirimi

- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği (asgari ücret üzerinden)

- Faiz Desteği

- Yatırım Yeri Tahsisi

- Gelir Vergisi Stopajı Desteği

- KDV İadesi Desteği sağlayacaklarını bildirdi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, yeni teşvik sistemiyle, sanayinin yapısal dönüşümüne katkı sağlayacak Stratejik Yatırımları özellikle destekleyeceklerini ifade ederek, ʹʹBöylece, ithal etmek zorunda kaldığımız malların ülkemizde üretimini teşvik etmiş olacağız. Bu kapsamda yatırım yapılacak yere, yatırımcı karar verecek. Bu çerçevede, hangi ilde yapılırsa yapılsın Stratejik Yatırımlar aynı desteklerle ve aynı koşullar altında desteklenecekʹʹ dedi.

Erdoğan, ʹʹYeni teşvik sisteminde, belirli büyüklükteki savunma, havacılık ve uzay alanındaki yatırımlar ile, otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik test merkezleri ve rüzgar tüneli yatırımlarının, yatırım yerine bakılmaksızın, 5ʹinci bölge desteklerinden yararlanmasını getiriyoruz. Özellikli eczacılık ürünleri olan, biyoteknolojik ve onkolojik ilaçlar ile, kan ürünleri üretimine yönelik yatırımların, yatırım yeri dikkate alınmaksızın, aynı şekilde 5;inci bölge desteklerinden yararlanmasını sağlıyoruzʹʹ dedi.

Bölgesel haritayı yeniden ele aldık. Kalkınma bakanlığımız, illerin ve bölgelerin sosyo ekonomik sıralaması araştırılması çalışmasını yeniledi. Böylece illerimizi sosyo ekonomik gelişmişlik düzeyine göre 6 ayrı bölgede sınıflandırdık. Hem harita üzerinde hem liste halinde illerimizin hangi bölgede yer aldığını görüyorsunuz. böylece bu yeni teşvik uygulamasında bölgesel teşvik yerine il bazlı bölgesel teşvik sistemine geçiyoruz. İllerin bölgesel dağılımdaki yerleri, altını çiziyorum. Daha sonra TÜİKʹin periyodik çalışmaları sonucunda elde edilecek veriler kapsamında gözden geçirilecek bir değişim varsa bölgelerin yerleri ona göre değişecektir. Yani bu sabit değil, değişkendir. Sınıf atlayacaktır belki düşecektir. Eğer yatırım OSBʹde yapılıyorsa aynı sektörde faaliyet gösteren 5 yatırımcı biraraya gelip yatırım yapıyorsa, o zaman yatırımcı bir alt bölgede uygulanan oran ve sürelerden yararlanacaktır.

Önemli bir yenilik getiriyoruz. Yatırımcı, vergi indirimi desteğini, yatırım döneminde tüm faaliyetlerinden elde ettiği kazançlarına da uygulayabilecek.  Örneğin, Kocaeliʹnde yatırımı olan yatırımcı, gidip Muşʹa da yatırım yaparsa, yatırıma katkı oranının yüzde 80ʹini Kocaeliʹnden elde ettiği kazancın vergisinden düşebilecek bu yeni düzenleme değişen oranlarda uygulanacak ve 1ʹinci bölge haricindeki tüm bölgeleri kapsayacak. Örneğin, Çorum 4. bölgede bulunuyor. Eğer yatırımcı Çorumʹda yatırım yaparsa 5. bölgenin imkanlarından yararlanacak.  Yeni sistemde az gelişmiş illerimizde yapılacak yatırımları daha avantajlı şekilde destekleyeceğiz. Bu illerde yatırım yapacak olanların ödemeleri gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tutarı 10 yıl süreyle yatırımların OSBʹde yapılması halinde 12 yıl süreyle devlet tarafından karşılanacaktır.

Vergi indirimi desteğine de bu bölgede diğer bölgelere nazaran daha büyük oranda uyguluyoruz. 6. Bölgede yatırım yapacak firmalarımız OSBʹde yaptığı zaman yüzde 50-55 oranında vergi ödeme yükümlülüğünden muaf tutulacaktır. Bu bölgedeki yatırımlara finansman sağlamış oluyoruz.

Yeni teşvik uygulamasında, bölgesel sistem yerine, ʹİl Bazlı Bölgesel Teşvik Sistemiʹne geçiyoruz. Şurası özellikle önemli: İllerin, bölgesel dağılımdaki yerleri, daha sonra TÜİKʹin periyodik çalışmaları sonucunda elde edilecek veriler çerçevesinde gözden geçirilebilecek, bir değişim varsa, illerimizin listedeki yeri de ona göre değişebilecektir. Yani bu sabit değildir, değişkendir.

6ʹıncı bölgede, 31 Aralık 2013 tarihine kadar başlanacak yatırımlarda, Sigorta Primi Desteği 10 yıl süreyle uygulanacak. Bu tarihten sonra başlanacak yatırımlarda ise 7 yıl süreyle uygulanacak. Kurumlar veya gelir vergisi indirim oranları ile yatırıma katkı oranlarını, bölgeler itibariyle yeniden belirledik ve artırdık. Artırılan bu oranlar 2013 yılı sonuna kadar başlayan yatırımlar için geçerli olacak.

Yeni teşvik sistemi, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere uygulamaya konulacaktır. Ben genel hatlarını özetini aktardım, Yarın Sayın Zafer Çağlayan sistemin tüm detaylarını açıklayacak. 2023ʹe yürüyen bir ülke olarak bu teşvik sistemi Türkiyeʹyi çok farklı boyuta taşıyacaktır. Önceki teşvik uygulamalarında olduğu gibi bunda da inşallah hedeflerimizi tutturacağız.

Bölgeler arasındaki iller arasındaki gelişmişlik farklarını bu sistemle daha iyi göreceğiz. Yani batı doğu arasındaki farklılık, kuzey güney arasındaki farklılık giderilmiş olacak. Biraz önce sizlere illerimizin sosyo ekonomik durumlarını gösteren bir harita gösterdim. Doğu ve Güneydoğu illerimiz, blok halinde kahverengine boyanmış durumda. Elbette burada on yılların ihmali var. Elbette burada, devletin, hükümetlerin, kurumların, sivil toplumun, sanayicinin, yatırımcının ihmali var.

Ama, özellikle son 9 yıl boyunca, bu durumun değişmesinin önündeki en önemli engelin de terör ve terör örgütü olduğunu da ifade etmek durumundayım. Şu anda bu bölgede terör tehdidi olmamış olsa inanıyorum ki bu bölge süratle sıçrayacaktır. Süratle kendisine yakın bölgelerdeki ekonomik gelişmeyi yakalayacaktır. Ama terör örgütü acımasız olarak bölgesine bölge insanına ihanet etmektedir. Bölgeye yatırım gelmesi, bölgede yatırım yapılmaması dolayısıyla bölgenin sorunlarının çözülmemesi için terör örgütü elinden geleni yapıyor. Biz, Hükümet olarak tüm bu engellemeleri aşıyoruz.

2023ʹe yürüyen bir ülke olarak, bu yeni teşvik sistemi, inanıyorum ki Türkiye genelinde yatırımı daha da özendirecek; üretim, istihdam, ihracat noktasında Türkiye;yi çok farklı bir boyuta taşıyacaktır. Önceki teşvik uygulamalarında olduğu gibi, bu teşvik uygulamasında da inşallah hedeflerimizi tutturacağız. Bütün bunların ötesinde, bölgeler arasındaki, iller arasındaki gelişmişlik farklarını bu sistemle daha da indireceğiz.

Bu teşvik sisteminin, yatırımcıları, hatta uluslararası yatırımcıları artık bölgeye (Doğu ve Güneydoğu) daha fazla çekeceğine inanıyorum. Tüm Türkiye değişirken, bu bölgenin daha hızlı değişip, farkı kapatacağına gönülden inanıyorum. Ben, bu yeni teşvik sisteminin, ülkemize, milletimize, yatırımcılarımıza hayırlı olmasını diliyorum.

Erdoğanʹın konuşmasının ardından soru cevap kısmına geçildi..

Gazeteciler Başbakanʹa Yeni teşvik paketinden Güneydoğu ve doğudaki illerin ön planda olduğunu ancak Elazığ, Tunceli, Erzurum gibi illerin neden teşvik dışında kaldığını sordu. 

Burada yapılacak olan müracaat ve yatırımı şu anda kestirmemiz mümkün değil. Bunun ucu açık bu proje 2013 yılı sonuna kadar. Yeni teşvik paketinin getireceği şeyler cari açığı gidermeye yönelik olduğu ortada. Açıklanan çerçevede desteği sürdürmeye devam edeceğiz. Bu destek de 2013ʹün sonuna kadar olacak. Bu bir gücün de ifadesidir. Startejik yatırımlarda kullanılan enerji üzerinde; biz tabi ki burada bu desteği vereceğiz. Yatırıma yönelik enerjiye desteği vereceğiz. Enerjinin kendisine yapılmış yatırıma destek vermeyeceğiz. Tunceli TÜİKʹin gelişmişlik sırasına göre dışarıda mı bırakıldı? Burada hiç bir il için özel kriterimiz olmamıştır. 61 farklı kriter üzerinden bu sınırlandırma yapılmıştır. Bu kriterler neyi gerektiriyorsa illerin sıralaması ve bölgeler de buna göre belirlendi. Yatırım büyüklüğünü arkadaşlarım sordu: Minimum 50 milyon lirayı aşmayı hedefliyoruz.

Yüzde 40 katma değer sağlayan yatırımları teşvik edeceğiz. Büyük yatırımlarda hedefler belli. Bu bir yatırım teşviki ve burada da bizler bunun maliyet hesaplarını yapıyoruz. Boksa girildiğinde yumruk sayılmaz derler. Tabii ki burada yumruğun sayısı belli olmaz. Büyük yatırımların Türkiyeʹye gelmesini sağlamak için bu adımları atıyoruz. Önemli olan bizim cari açığı minimize etmek olduğu için stratejik yatırımlarda enerjiye destek veriyoruz.

6. bölgeye yönelik yapacaklarımız ise; verilen teşvikler ortada ve bizim şu anda zaten devlet olarak yarırımları teşvik edici alt yapı yatırımları devam ediyor. Bütün Türkiyeʹdeki 6 bölgede süreç bir takvim çerçevesinde kampanya yürütülecek. TOBB ve diğer Ticaret ve Sanayi Odaları ile beraber bu çalışmaları sürdüreceğiz.

Şahsıma bağlı yatırım destek ajansı da bu çalışmalar sürdürülecek. Bu kampanya yurt içi ve yurt dışı olarak sürdürülecektir.

Tarım ve Hayvancılık alanlarında destek yok deniliyor.. Üretime dayalı yatırımlara desteği var. En yüksek oranda entegre yatırımları destekliyoruz.

Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın verdiği ayrıca destekler var.. Toplamda 7.6 milyon desteğimiz var. Devlet olarak hükümet olarak bizim çok acil bir şekilde yapamadığımız yatırımların projesidir bunlar.

Stratejik yatırımlar hangi ilde yapılırsa yapılsın aynı teşviki veriyorsunuz deniliyor: Bu bizim cari açıktaki en önemli adımımız. Bizim burada başarılı olmalıyız ki cari açığı çekmeliyiz. İstanbulʹda, Kocaeliʹnde yapacam diyorsa yatırımı gelsin yapsın biz avantaj sağlarız ama startejik yatırım yaparsa daha iyi olur. Bunlar ülkemiz için çok çok önemli adımlar.

6. bölgede yatırım yapan; 1 SSK işveren payından kurtuluyor. 2 SSK işçi payından ve  3 Gelir Vergisi Stopajıʹndan kurtuluyor.