Nature Dergisi'nde yayınlanan çok önemli bir araştırma, Dünya'nın en derinlerinde yaşanan dramatik bir değişimi ortaya koyuyor. Yerden 5.100 kilometre derinlikte bulunan iç çekirdeğin, bilim insanlarını şaşırtan bir şekilde dönüş yönünü değiştirdiği keşfedildi.
Güney Sandwich Adaları çevresinde 1991-2023 yılları arasında kaydedilen 121 tekrarlayan depremden elde edilen sismik dalga verilerinin analizi sonucunda, iç çekirdeğin manto'ya göre farklı rotasyon gösterdiği tespit edildi
Bu dramatik yön değişikliğinin 2008 yılında başladığı belirlendi. Erimiş metalin iç çekirdek etrafındaki hareketi, gezegenimizin manyetik alanını üreterek bizi güneş radyasyonundan koruyor ve bu sistemdeki değişiklikler yeryüzündeki sismik aktiviteyi de etkiliyor. Özellikle Türkiye'de 1999 ve sonrasında yaşanan büyük depremlerin bu çekirdek hareketleriyle bağlantısı olabileceği düşünülüyor.
SÜPER ROTASYON
2003-2008 döneminde iç çekirdek doğuya doğru hızla döndü ve araştırmacılar bunu "süper rotasyon" olarak adlandırdı. Ancak batıya dönüş, önceki hıza göre iki-üç kat daha yavaş gerçekleşiyor. Bu geri dönüş sırasında iç çekirdeğin şeklinin de değiştiğine dair ilk kanıtlar elde edildi.
Bu asimetrik hareket, bilim insanlarının önceki teorilerini altüst etti. Daha önce düzenli salınım varsayılan sistem, aslında çok daha karmaşık güçler tarafından yönetiliyor. Yeryüzünden 3.000 mil derinlikte, yerçekimi tarafından sıvı dış çekirdek içinde sabitlenen iç çekirdeğin, viskoz deformasyon geçirerek şeklini ve sınırlarını değiştirdiği anlaşıldı.
Manto, dış çekirdek ve manyetik alan arasındaki etkileşimler, yüzeydeki yaşamımızı doğrudan etkiliyor. Bu keşif, son dönemde artan sismik aktivitenin nedenlerini açıklayan yeni bir perspektif sunuyor.